“Би сургуульд сурч чадна. Хичээлдээ явах сайхан” /Сэтгэлзүйн зөвлөгөө/

ЦЕГ-ын Гэрч, хохирогчийг хамгаалах хэлтсийн сэтгэл зүйч, цагдаагийн дэслэгч Ч.Нармөнхийн зөвлөгөөг уншигч та бүхэнд хүргэе

Зургаан настай сурагч, эцэг эхийн харилцаа

Зургаан нас бол сэтгэлзүйчдийн судалж тогтоосноор оюун ухааны хөгжлийн хувьд мэдрэмтгий, сурган хүмүүжүүлэх аливаа нөлөөг маш сайн хүлээж авдаг, сурч хөгжих хамгийн таатай үе юм.

Таны хүүхэд нээлттэй, өөдрөг үзэлтэй, томоогүй, сэргэлэн цовоо, сониуч, гэнэн цайлган, мөрөөдөмтгий, сэтгэлийн их хөдөлгөөнтэй, идэвх санаачлагатай, зөв бурууг заримдаа ялгаж салгахгүй онцлогтой байдаг.

Та хүүхдээ сэтгэлзүйн хувьд дэмжин, урамшуулж хүүхдийн сэтгэлзүйд “Би сургуульд сурч чадах юм байна. Сурах чинь амархан. Сургуульд явах сайхан” гэсэн өөдрөг тэмүүлэл, өөртөө итгэх итгэлийг өгөх нь хамгийн чухал.

Сургуулийн анхны жилдээ “Би сурч чадна” гэсэн итгэлийг олж авсан хүүхэд цаашид суралцах үйл явцыг бэрхшээл биш, харин хөгжилтэй, сайхан зүйл гэж хүлээн авах болно. Энэ насны хүүхдийн хөгжилд хамгийн сайн тоо боддог, хамгийн олон үг уншдаг байх зэрэг нь тийм ч чухал биш. Сургууль тэдний хувьд хүсэж тэмүүлэх газар, сурч чадах юм байна гэсэн өөртөө итгэх итгэлтэй болгох нь гол зорилго юм.

Хүүхдээр их юм бичүүлэх тийм ч сайн зүйл биш

Энэ насны хүүхдийн цээжний болон ар нурууны гол яс хамгийн их өөрчлөгдөн хөгждөг үе тул хүнд зүйл өргөх нь маш муу бөгөөд цэх суулгаж сурах нь чухал. Мөн  хүч, тэсвэр хөгжүүлэх дасгал их хийлгэх нь зохисгүй байдаг. Харин аль болох олон булчин, шөрмөсийг хамарсан дасгал хийлгэх нь зүйтэй.   

Хоёр гарын бугуйн яс дөнгөж хатуужиж эхэлдэг. Ер нь энэ насны хүүхдийн яс зөөлөн, мөр, гар, хөлийн жижиг булчингууд сул хөгжилтэй байдаг. Ялангуяа хурууны яснууд бэхжээгүй байдаг учир хүүхдээр нэг дор их бичүүлэх тийм ч сайн зүйл биш.

Хүүхдэдээ ижил шаардлага тавьж хэвшээрэй

Та зургаан настай балчир хүүгээ, охиноо дэмжихийн тулд дараах алхмуудыг хийж хэвшээрэй

· Ээж, аавуудаа танай гэрт гаднаас зочин ирэхэд хүүхдийнхээ хэрхэн хичээж амжилттай сурч байгаа, өдөр ирэх бүр улам сайжирч байгаа талаар магтаж яриарай. Харин шоолох, муулах, юу ч сурахгүй юм гэх зэрэг утгатай зүйл ярихаас зайлсхийгээрэй.

· Хүүхдийнхээ унтах, амрах, тоглох, хичээл хийх цагийг зөв төлөвлөөрэй. /Хүүхдэд төрөлхийн өгөгдсөн биологийн цаг байдаг гэдгийг тооцоорой. Тухайлбал: Эртэч шувуухай, шар шувуу/

· Телевиз үзэх цагийн хуваарийг хүүхэдтэйгээ ярилцаж тохиролц. Дуртай хүүхэлдэйн кино, нэвтрүүлгээ тав тухтай үзэх боломжийг олгож, эдгээрийг гарах цагийн хуваарийг мэдэж тохируулах хэрэгтэй. Заримдаа эдгээрийг хэт хорих, загнах, хязгаарлах нь хүүхдийн дургүйцлээ илэрхийлэх, уурлах, уйлах, зөрүүдлэх, анхаарал нь төвлөрөхгүй, бухимдахад хүргэдэг.

· Дээрх амрах, тоглох, хичээл хийх, зурагт үзэх цагийн хуваарийг нь гэр бүлийн бүх хүмүүс мэдэж, дагаж мөрдөх бөгөөд бүгд нэг ижил шаардлага тавьж хэвших хэрэгтэй. Зарим үед аав нь “миний хүү амар амар”, удалгүй эмээ нь “хүүхэлдэйн киногоо үз”, ээж нь ирээд “хичээлээ хий” гэх зэргээр янз бүрийн өөр өөр шаардлага тавьдаг. Энэ нь хүүхдийн цагаа төлөвлөх, сурах үйл явц дахь эерэг дадал төлөвшүүлэх үйл явцыг сарниулдаг.

Хүүхдээ гомдоох, таагүй үг хэлэхээс зайлсхийгээрэй

Аав ээжүүд бидэнд хүүхдээ сургуульд оруулах, хичээлийг нь давтуулах, хооллох, хувцаслах мөн ажлаа хийх гээд цаг зав хомсхон, амжуулах ажил их. Уурлаж бухимдсан, гомдож цухалдсан цаг мөчүүд ч цөөнгүй. Үүнтэй зэрэгцээд хөөрхөн балчир хүү, охиныхоо хичээлийг давтуулах гэдэг амаргүй даваатай тулгардаг.

Энэхүү бэрхшээлийг даван туулах сэтгэлийн хат, ухаалаг гарц, сайн төлөвлөгөө боловсруулж чадаагүй хэн боловч хожим бий болох үр дагаврыг амсах цагт амаа бариад ч, харамсаж халаглаад ч цаг хугацааг буцаах аргагүй.

Тиймээс эцэг эхчүүд бид өөрийн стрессийг зөв гадагшлуулах, балчир үрээ гомдоох таагүй үг хэллэгүүдээс зайлсхийж, сэтгэлзүйгээ эерэг төлөвт төвлөрүүлэх аргуудад суралцах нь нэн түрүүнд хийх алхам юм. 

Хэрвээ танай гэр бүл болоод үр хүүхдэд чинь занахийлж, айлган сүрдүүлж, хүчирхийллийн хэлбэртэй янз бүрийн үг, үйлдэл гаргаж дарамталсан бол ЦЕГ-ын Гэрч, хохирогчийг хамгаалах хэлтсийн доорх утас руу хандаарай. Бид танд зөвлөн түргэн шуурхай туслах болно.