Тэрбумтнууд Их Британиас Итали руу нүүх болов

Их Британид гадаадын иргэдэд зориулсан татварын хөнгөлөлтийг зогсоосноор чинээлэг хүмүүс олноороо дүрвэхэд хүргэсэн. Египетийн бизнес эрхлэгч Нассеф Савирис, Revolut-ийг үндэслэгч Николай Сторонски, Goldman Sachs-ын дэд дарга Ричард Гнодде нар тус улсыг орхин явсан байна. Олонхи нь Италийг татварын диваажингаар сонгох болов. Италичууд тэднийг татах тусгай стратеги хүртэл боловсруулсан: үүнийг "svuota Londra" ("Лондонг хоослох") гэж нэрлэсэн.

Бүгд Найрамдах Итали улс энэ онд Европын чинээлэг хүмүүсийн зорчих үнэмлэхүй тэргүүлэх газар болсон гэж CNBC мэдээлэв. Саяхан Египетийн бизнес эрхлэгч Нассеф Савирис, Goldman Sachs-ийн орлогч дарга Ричард Гнодде, Reckitt Benckiser-ийн гүйцэтгэх захирал асан Барт Бехт нар бүгд тийшээ нүүжээ. Иргэншил, оршин суух хөтөлбөрийн талаар зөвлөгөө өгөх чиглэлээр мэргэшсэн Henley & Partners (H&P) компанийн тооцоолсноор 2025 оны эцэс гэхэд татварын хөнгөлөлтийн улмаас 3600 хүн тус улсад шилжин ирж магадгүй байна.

Итали улс Их Британийн татварын тогтолцоог шинэчлэн сайжруулсны дараа "баячуудын татварын диваажин" гэсэн статустай болсон.

Саяхныг хүртэл Их Британи улсаас гадуур байнга оршин суудаг гадаадын иргэдэд гадаад орлогоосоо татвар төлөхөөс зайлсхийх боломжийг олгодог Non-Dom (өөрөөр хэлбэл, оршин суугаагүй) механизмыг ашигладаг байсан. Төсвийн шимтгэлийг зөвхөн дотооддоо олсон мөнгөнөөс л авдаг байсан.

Энэ нь эрх баригчдад илүү чинээлэг иргэдийг татах, хөрөнгийг ихээхэн нэмэгдүүлэх боломжийг олгосон.

Их Британи бараг 200 жилийн турш өгөөмөр татварын тогтолцоотой байсан ч сүүлийн жилүүдэд татвар төлөгчид өөрчлөлт оруулахыг шаардах болсон. Тус улс гадаадын баячуудад онцгой үйлчилгээ үзүүлдэг бол өөрийн иргэд татварын хөнгөлөлт эдлэхээс татгалзаж байгаа талаар сүүлийн үеийн гомдол иржээ. 2016 оны Brexit санал асуулга ч хөрөнгийн гадагшлах урсгалд нөлөөлсөн. Тэр болтол тус улсад саятнуудын урсгал тогтмол нэмэгдэж байсан гэж Henley & Partners компанийн гүйцэтгэх захирал Юрг Стеффен тэмдэглэв.

Мэргэжилтнүүд Их Британиас чинээлэг хүмүүс олноор дүрвэнэ гэж үзэж байна

2025 оны дөрөвдүгээр сараас эхлэн Их Британид татварын хатуу хөнгөлөлт үзүүлэх механизм хэрэгжиж эхэлсэн. Шинэ схемийг Гадаад орлого ба ашиг (FIG) гэж нэрлэдэг. Оршин суугч бус иргэдийг гадаадын орлогын албан татвараас чөлөөлөх хугацааг дөрвөн жилээс илүүгүй болгож бууруулсан. Зайлшгүй шалгуур бол гадаадын иргэн 10 жил Их Британид татварын оршин суугч байж болохгүй байх ёстой. Мөн Их Британид удаан хугацаагаар оршин суусан иргэд дэлхийн бүх хөрөнгийнхөө 40%-ийн өв залгамжлалын татвар төлөх шаардлагатай болсон.

"Дөрөвдүгээр сарын 7-нд [дүрэм өөрчлөгдсөний маргааш] намайг автобусанд мөргүүлбэл манай гэр бүл 40 хувийн татвар төлөх ёстой учраас дампуурна”. Египетийн тэрбумтан, Английн хөлбөмбөгийн "Астон Вилла" клубын хамтран эзэмшигч Нассеф Савирис "Миний хөрөнгө хөрвөх чадваргүй тул энэ төлбөрийг төлөхийн тулд зарах шаардлагатай болно" гэж  дургүйцлээ илэрхийлжээ. Үүнээс хойш хэдхэн сарын дотор тэрээр Лондонгоос Итали, АНЭУ руу нүүжээ.

Аравдугаар сард Revolut-ийн үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал Николай Сторонски татварын шинэчлэлийн үеэр Их Британиас Арабын Нэгдсэн Эмират руу нүүсэн гэж мэдэгдсэн. Тэрээр жил гаруйн өмнө байршлаа өөрчилсөн тухай сэтгүүлчид тэрбумтны гэр бүлийн албанаас Британийн зохицуулах байгууллагуудад илгээсэн баримт бичгүүдээс иш татан мэдээлэв. Энэ хооронд барууны хэвлэлд нэрээ нууцалсан эх сурвалж Сторонски Их Британид байшинтай хэвээр байгаа гэж мэдэгджээ. Revolut нөхцөл байдлын талаар тайлбар өгөхөөс татгалзсан боловч бизнес эрхлэгч Их Британи дахь бизнесийг хөгжүүлэх нь финтек компанийн тэргүүлэх чиглэл гэж үзсээр байгаа нь мэдэгдэж байна.

Одоогоор Грек, Португалид ямар нэгэн шинэ журам хэлэлцэхгүй байна. Италитай хамт эдгээр улс саятнуудын татварын диваажин болж чадна гэж зах зээлд оролцогчид үзэж байна. Италийн Засгийн газар Их Британиас "svuota Londra" буюу "Лондонг хоослох" нэртэй гадаадын баячуудыг татах төлөвлөгөөтэй байсан бөгөөд Brexit-ийн дараа олон чинээлэг хүмүүс эх орондоо буцаж ирэхийг хүссэн мэдээний дараа боловсруулсан.

Блүүмберг агентлагийн тавдугаар сард гаргасан тайланд дурдсанаар, "Non-Dom"-ийн татварын хөнгөлөлттэй дэглэмийг цуцалснаас хойш зургаан долоо хоногийн дотор Британийн оршин суугч бус олон иргэн тус улсыг орхин гарсан байна.

Дээр дурдсан хүмүүсээс гадна EMI Music-ийн гүйцэтгэх захирал асан Элио Леони-Шети (төрөлх Италидаа буцаж ирсэн) болон Бразилийн бизнес эрхлэгч Ферсен Ламбранхо нар Их Британиас "зугтсан". Мэргэжилтнүүд мөн Италийн татварын тогтолцоог сонирхож байгааг бусад хүлээн зөвшөөрөгдсөн оффшор бүсүүд өв залгамжлал, бэлэглэлийн татварыг идэвхтэй нэмэгдүүлж эхэлсэнтэй холбон тайлбарлаж байна.

Итали улс чинээлэг хүмүүсийн татварыг нэмэгдүүлэх асуудлыг дахин хэлэлцэж байна

Итали улсад 2017 оны гуравдугаар сард гадаадын иргэдэд зориулсан татварын хөнгөлөлттэй дэглэмийг нэвтрүүлсэн бөгөөд засгийн газар чинээлэг хөрөнгө оруулагчид, чадварлаг мэргэжилтнүүдийг татахыг хүссэн бөгөөд тэдний ихэнх нь Евро бүсийн өрийн хямралын үеэр эх орноо орхин гарсан. Энэ зорилгоор эрх баригчдын сонгосон арга хэрэгсэл нь Flat Tax буюу гадаадын чинээлэг хүмүүст гадаадад олсон орлогоосоо жил бүр 100,000 еврогийн татвар төлөх боломжийг олгодог татварын дэглэм байв. Мөн тэд Италид татварын оршин суугч болохыг хүссэн гэр бүлийн гишүүн бүрд жил бүр 25,000 евро нэмж төлөх шаардлагатай болсон.

Италийн одоогийн татвар нь Италийн шинэ оршин суугчдыг 15 жилийн хугацаанд гадаадын орлого, өв залгамжлалын татвараас чөлөөлдөг. Энэхүү механизмыг "хөлбөмбөгийн татвар" гэж олонд мэддэг бөгөөд хамгийн алдартай төлөгчдийн нэг нь Италийн Ювентус клубт 2018-2021 онд тоглож байсан Криштиану Роналду юм.

Энэхүү татварын тогтолцоо нь тус улсад 2700 саятанг татсан. Тэд ирснээр шинэ компаниуд нээгдэхэд дөхөм болсон.

2022 онд Италид тансаг зэрэглэлийн Casa Cipriani Milano зочид буудал, 2024 онд амьд хөгжимтэй уулзалт, оройн зоог барих алдартай газар болсон The Wilde хувийн клуб нээгдэв. "Милан сүүлийн жилүүдэд маш их өөрчлөгдсөн" гэж группын харилцааны захирал Анна Циприани хэлэв.

Урьд нь үйлдвэржилт, загварын орднуудаараа алдартай байсан бол өдгөө бүтээлч хүмүүс, олон улсаас хүмүүс татах болсон” гэв.

Гэсэн хэдий ч олон шинжээчид авсан арга хэмжээ хэтэрхий оройтсон гэж үзэж байна. Татварын урамшуулал нь тус улсад шинэ, үнэ цэнтэй мэргэжилтнүүдийг татаж чадаагүй ч ирэхээр төлөвлөж байсан хүмүүст нэмэлт урамшуулал олгосон гэж тэд үзэж байна. Түүгээр ч зогсохгүй, гадаадын чинээлэг иргэдийн шилжилт хөдөлгөөн нь Миланд орон сууцны үнэ өсөхөд хүргэсэн. Tecnocasa-гийн мэдээлснээр 2017 оноос хойш тэд 49 хувиар өссөн байна. Мөн Ром, Венеци, Флоренц зэрэг хотод метр квадратын дундаж үнэ 10.9 хувиар өссөн байна. Ирэх жилүүдэд Италийн үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ дахин 3-4 хувиар өсөх магадлалтай гэж Berkshire Hathaway HomeService компанийн ахлах брокер Маттео Пелла үзэж байна.

Италийн эрх баригчид одоогоор татварын дүрэм журмаа дахин засаж байна. 2024 онд Итали руу чинээлэг цагаачдаас авах нэг удаагийн татвар хоёр дахин нэмэгдэж, 200,000 евро болно. Нөхцөл байдал маш таатай хэвээр байгаа тул саятнууд энэ алхамд хараахан санаа зовохгүй байна гэж Пелла хэлэв. Гэвч эрх баригчид урагшлах бодолтой байгаа бололтой. 2025 оны 10 дугаар сард Bloomberg-ийн эх сурвалжууд оршин суугчдын гадаад орлогод ногдуулах татварын хэмжээг дахин нэмэгдүүлэх боломжтой гэж мэдээлсэн бөгөөд энэ удаад 300,000 евро болж байна. Шинэ тоо нь Италийн 2026 оны төсвийн төлөвлөгөөний нэг хэсэг бөгөөд одоогоор хаана ч нийтлээгүй байна гэж тайлбарлав.

“Татварын нөхцөлийг чангатгах нь баячуудыг саатуулж, олноор дүрвэх шалтгаан болж чадахгүй. Татварыг 300,000 евро болгон нэмэгдүүлснээр үүнийг хүлээж болохгүй. 100,000 еврогийн зөрүү нь сая сая орлоготой хүмүүсийн хувьд тийм ч чухал биш юм” ОХУ-ын Засгийн газрын дэргэдэх Санхүүгийн их сургуулийн дэд профессор Петр Щербаченко үзэж байна. Эдгээр бүх арга хэмжээг улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд байгаа нөхцөлд хийж байна гэж Щербаченко ярилцлагадаа онцолжээ. Тэрээр хэлэхдээ, Итали улс ДНБ-ий 140 орчим хувьтай тэнцэж байгаа улсын өрийг бууруулах хэрэгцээтэй эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих хүчин чармайлтаа тэнцвэржүүлсээр байна. Түүний бодлоор энэ дүн нь Италийн системийн асуудлыг шийдэж чадахгүй. Энэ нь зарим саятнуудыг Швейцарь, Португали эсвэл Монако гэх мэт өөр хувилбаруудыг авч үзэхэд түлхэц болж магадгүй гэж ОХУ-ын Засгийн газрын дэргэдэх Санхүүгийн их сургуулийн дэд профессор таамаглалаа хуваалцжээ... 

З.БАТЦЭЦЭГ

Эх сурвалж: zms.mn