Ц.Баттөр: Толгойт хотыг орон сууцжуулах газар чөлөөлөлт эхэллээ

Нийгмийн суурь үйлчилгээг нэг дороос 20 минутын дотор авах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор нийслэлийг  14 хот, 3 дагуул хот болгон хөгжүүлэх Монгол Улсын Их хурлын  тогтоол гарсан. Дээрх тогтоолын хүрээнд Сонгинохайрхан дүүргийг Баянхошуу, Толгойт, Өнөр, Сонгинохайрхан гэж дөрвөн хот болгон хуваахаар төлөвлөсөн. Сэлбэ дэд төвийн газар чөлөөлөлтийн дараа орох газар чөлөөлөлт энэ удаа Толгойтоос эхэлж байна. 

Тодруулбал Сонгинохайрхан дүүргийн 4 дүгээр хорооны газар нутаг болох 63 га газрыг чөлөөлөх бэлтгэл ажил эхэлж, эхний ээлжийн 6.5 га талбайн 145 нэгж талбарыг чөлөөлөх ажлыг дүүргээс зохион байгуулаад эхэлсэн байна. Өөрөөр хэлбэл Толгойт хотыг орон сууцжуулах газар чөлөөлөлтийн ажил дүүргийн 4 дүгээр хорооноос эхэлжээ. Энэ асуудалтай холбогдуулан дүүргийн Засаг дарга Ц.Баттөртэй ярилцлаа. 

Ц.БАТТӨР: БИД 4-Р ХОРООНЫ 63 ГА ТАЛБАЙН 901 НЭГЖ ТАЛБАРЫГ ЧӨЛӨӨЛНӨ

-Сонгинохайрхан дүүргийг дөрвөн хот болгон хөгжүүлэхээр болсон. Үүнээс толгойт хотыг орон сууцжуулах ажил түрүүлж хийгдэхээр болж байна. Яагаад толгойт хотоос эхэлж байгаа вэ? 

-Сонгинохайрхан дүүрэг 350 гаруй мянган хүн амтай. Монгол Улсын нийт хүн амын 10 хувь, нийслэлийн нийт хүн амын 28 хувь нь манай дүүрэгт амьдардаг. Хүн ам ихтэй, газар нутаг том дүүрэг. Дүүргийн нийт газар нутгийн 80 орчим хувь нь гэр хороолол. Өөрөөр хэлбэл агаарын бохирдлын голомт гэж хэлж болно. Дүүргийг газар зүйн байрлалаар нь Өнөр, Баянхошуу, Толгойт, Төв гэж 4 бүсчилж байгаа. Үүнээс Баянхошуу, Толгойт бүсүүд агаар, хөрсний бохирдол ихтэй бүс нутаг. Баянхошуу дэд төвөөр дамжуулж бид тухайн бүсийн дэд бүтэц, шугам хоолой, цахилгаан шугам сүлжээ, авто зам, шинэ сургууль, цэцэрлэг, ногоон орон сууц зэрэг зорилтот ажлуудыг нийслэлтэйгээ хамтран хэрэгжүүлж буй. Үүний дараагаар Толгойт орж байна.

Агаарын бохирдлын дараагийн голомт болсон энэ бүсийг бид орон сууцжуулснаар дүүргийн болоод Улаанбаатар хотын агаар, орчны бохирдлыг бууруулна. Нөгөө талдаа Монгол Улсын Их хурлын 23 дугаар тогтоолоор батлагдсан Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол, 2030 он хүртэлх хөгжлийн чиг хандлагын баримт бичигт 4-р хорооны нутаг дэвсгэр нь газар ашиглалтын дэд бүсчлэлийн нам давхрын орон сууцны бүсэд хамаарч байгаа юм. 

Ц.БАТТӨР: ЭНЭ ЖИЛ 6.5 ГА ТАЛБАЙН 145 НЭГЖ ТАЛБАРЫГ ЧӨЛӨӨЛЖ ДУУСГАНА

- 4-р хорооноос газар чөлөөлөлтийг эхлүүлж байгаа юм байна. Ажил ямар шатанд явагдаж байна вэ?

-Бид 2025 оны 5 сард газар чөлөөлөх үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр эдийн засаг, нийгмийн суурь судалгааг авч, хорооны иргэдээс санал асуулга явуулсан. Эхний ээлжид тус хорооны 410 айл өрхөөс судалгаа авахад 398 айл нь газар чөлөөлөлтийг дэмжсэн. Улмаар өнгөрсөн 6 сард гэр хорооллыг орон сууцжуулах байршлыг тогтоосон Дүүргийн Иргэдийн хурлын 40-р тогтоолыг батлуулсан. Өөрөөр хэлбэл 4-р хорооны газар нутаг буюу 63 га талбайг орон сууцжуулах байршлыг батлуулсан. 7-р сард эхний ээлжийн газар чөлөөлөлтөд хамрагдах нэгж талбарын хөрөнгийг үнэлгээг хийж улс, нийслэлийн төсөвт тусгуулсан. 

4-р хороо нийт 63 га талбайг эзэлдэг. 901 нэгж талбар бий. Хороог 4 багц болгож хуваагаад эхний ээлжид 6.5 га талбайн 145 нэгж талбарыг чөлөөлж 2000 айлын орон сууцыг барихаар төлөвлөсөн. Хэрэв ингэж чадвал хавар орон сууцны бүтээн байгуулалтын ажил эхэлнэ. Тодруулбал СХД-ийн 4-р хороо Их нарангийн 2,3,4,5,6,7-р гудамж, цэргийн ажилчдын байр орчмын 145 нэгж талбарыг хэсэгчлэн газар чөлөөлнө.

-Газар чөлөөлөлтийн үнэлгээг хэрхэн хийж байгаа вэ? 

-Газар чөлөөлөлтийн үнэлгээг хийх компанийг тендер зарлан шалгаруулсан. Газрын үнэлгээнд дүүрэг хөндлөнгөөс оролцож иргэдийн хөрөнгийг их, бага хэмжээгээр үнэлэх боломжгүй. Өөрөөр хэлбэл үнэлгээ хийх тусгай зөвшөөрөлтэй мэргэжлийн байгууллага энэ үнэлгээг гаргаж байгаа. Энэ компани өмнө нь Сэлбэ дэд төвийн газар чөлөөлөлтийн үнэлгээг хийж байсан туршлагатай юм билээ. Дүүргийн зүгээс ямар нэгэн үнэлгээнд нөлөөлөх зүйлийг хийгээгүй, хийх боломжгүй гэдгийг дахин хэлье.

-Газар чөлөөлөлтийг хийсний дараах үр дүнг та бүхэн юу гэж харж байна вэ? 

-Хэрэв бид төлөвлөгөөний дагуу эхний 6,5 га талбайн 145 нэгж талбарыг чөлөөлж чадвал тус хорооны 1194 янданг буулгаж, гэр хорооллын 993 нүхэн жорлонг байхгүй болгох боломжтой. Энэ хэрээр гэр хорооллоос үүдэлтэй агаар орчны бохирдол, хөрсний бохирдол эвдрэл буурна. 2000 мянган айлын орон сууц баригдвал “20 минутын хот” концепц бүрэн утгаараа Толгойт хотод хэрэгжинэ. Толгойт хотын иргэд сургууль цэцэрлэг, худалдаа үйлчилгээ, эрүүл мэнд, төрийн үйлчилгээг 20 минутын хугацаанд нэг дороос авах боломж бүрдэнэ.