ЮНИСЕФ: Монголчууд хорт утаан дунд нүдээ нээхийг хүсэхгүй байна

Монголчуудын уламжлалт сууц гэрт аав, ээж, ах, эгчийн хамт амьдардаг Алмасбек 11 сартай, “байнуу” гэдгээс өөр үг хэлж мэдэхгүй бяцхан хүү. Түүний ээж Нурсаулегийн хэлснээр Алмасбек ойр ойрхон өвддөг. Есдүгээр сард бронхит гэсэн оноштой байсан ч уушгины хатгаа болж хүндрэн 11, 12 дугаар саруудын ихэнхийг эмнэлэгт хэвтэж өнгөрөөжээ.

Уушгины хатгаа нь Монгол улсад таваас доош насны хүүхдүүдийн нас баралтын хоёр дахь том шалтгаан болж байна. Өнгөрсөн 10 жилд амьсгалын замын цочмог халдвар Улаанбаатар хотод 270 хувиар нэмэгджээ. 2016 онд Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол дээд цэгтээ хүрч, дэлхийд агаарын бохирдлоороо тэргүүлдэг Шинэ Дэли, Бээжин хотуудыг ардаа орхисон.

Агаарын бохирдлын хэмжээ куб метр тутамд 3,320 РМ2,5 байсан нь Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас аюулгүй гэж тогтоосон түвшнээс 133 дахин их байгаа юм. Дэлхий дээр агаарын бохирдлоос болж есөн сая ураг эхээс мэндэлж амжилгүй устаж байна. Дэлхий даяар нийт нас баралтын 1/6 нь агаарын бохирдлоос үүдэлтэй өвчин эмгэг эзэлжээ.

Агаарыг бохирдуулж буй хорт утаа хаанаас гардаг вэ?

Агаарын бохирдол хотыг бүхэлд нь хамарч байгаа нь газарзүйн байрлалтай холбоотой. Бээжин болон Улаанбаатар хотууд голын хөвөөнд, уулаар хүрээлэгдсэн байдаг учир аягатай шөл шиг утаа тунаж тогтдог.

Өөр нэг шалтгаан бол цаг уурын эрс тэс уур амьсгал. Улаанбаатар дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэл бөгөөд өвлийн саруудад цельсийн 27-40 хэм хүртэл хүйтэрдэг.

Монгол улс хөгжиж буй орнуудын нэг. Тиймээс аж үйлдвэр, автомашинаас ялгарах хорт утаа ихтэй.

Улаанбаатар хотод нийт хүн амын тэн хагас нь буюу 1,6 сая иргэн амьдардаг. Эдгээр айлуудын 80 орчим хувь нь гэр хороололд амьдардаг. Алмасбекийнх шиг айлууд дулаацахын тулд зуухаа галлаж, айл бүрийн яндангаас түлээ нүүрсний утаа гарна. Гэр хорооллын айлууд жилдээ  сая тн нүүрс түлдэг нь агаарын бохирдлыг дээд цэгт нь тулгаж байна. Гэвч Монголчууд Дотоодын Нийт Бүтээгдэхүүнийхээ ихэнхийг нүүрснээс бүрдүүлдэг.

ЮНИСЕФ биднийг шүүмжлэв

“НҮБ-ын Хүүхдийн сан” /ЮНИСЕФ/ -аас Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол Бээжин, Шинэ Дэли, Карачи, Дака хотуудтай харьцуулахад хамгийн хор хөнөөлтэй нь гэдгийг анхаарууллаа. Нэн ялангуяа нялх балчир хүүхдүүдэд ноцтой аюул учруулж байна.

ЮНИСЕФ-ын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Алекс Хайкенс “Time” сэтгүүлд өгсөн ярилцлагадаа “Бид Монголын агаарын бохирдлын тухай нэн яаралтай онцгой анхаарах хэрэгтэй. Улсын хүн амын талаас илүү нь эрсдэл дунд амьдарч байна. Ард иргэд бодит хор хөнөөлийг харж нүдээ нээхийг хүсэхгүй байна” хэмээн ноцтой анхааруулсан юм.

НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн суурин төлөөлөгч Алекс Хайкинс

Монголчууд агаарын бохирдлын эсрэг нэн даруй тэмцэж бодитой арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхгүй бол Нурсауле шиг олон ээжүүд хүүхдээ эдгээхийн тулд найман цаг тутамд антибиотокоор бөмбөгдөж Алмасбек шиг бяцхан хүүхдүүдийн эрүүл мэнд хохирсоор байна.

Эх сурвалж: www.time.com