МАН-ын үнэмлэхүй ялалт: 2024 оны УИХ-ын сонгууль Монголын улс төрийг шинэ шатанд гаргав

Монгол Улсын улс төрийн тавцанд 2024 он түүхэн чухал үйл явдлуудаар дүүрэн байна. Энэ оны 6 сарын 28-нд болсон Улсын Их Хурлын ээлжит сонгуульд Монгол Ардын Нам (МАН) үнэмлэхүй ялалт байгуулж, нийт 126 суудлын 68-ыг авснаар засгийн эрхээ баталгаажууллаа. Энэхүү сонгуулийн үр дүн, шинэ Засгийн газрын бодлого, Ерөнхийлөгчийн санаачилгууд нь Монголын улс төрийн ирээдүйн чиг хандлагыг тодорхойлж байна. Live TV News-ийн энэ удаагийн мэдээллээр бид улс төрийн хамгийн сүүлийн үеийн байдлыг дэлгэрэнгүй хүргэж байна.

УИХ-ын сонгууль ба улс төрийн тогтвортой байдал
2024 оны УИХ-ын сонгууль Монгол Улсын улс төрийн тогтолцооны хувьд чухал үе боллоо. Сонгуулийн Ерөнхий Хороо (СЕХ)-ны мэдээллээр, МАН 68 суудал авч үнэмлэхүй ялалт байгуулсан бол Ардчилсан Нам (АН) 42 суудал, ХҮН нам 8 суудал, Иргэний Зориг Ногоон Нам (ИЗНН) болон Үндэсний Эвсэл тус бүр 4 суудал авчээ. Энэ үр дүн МАН-ын засгийн эрхийг баталгаажуулж, Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ үргэлжлүүлэн ажиллах боломжийг олгосон юм. Шинэ парламентын бүрэлдэхүүн ажлаа эхэлж, УИХ-ын даргаар Гомбожавын Занданшатар дахин сонгогдлоо.

Ерөнхийлөгчийн санаачилга ба Засгийн газрын бодлого
Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх 2024 оны 11 сарын 2-нд “Монголын түүх судлалыг дэмжих тухай” зарлиг гаргасан нь олон нийтийн анхаарлыг татлаа. Энэхүү зарлиг нь үндэсний түүх, соёлын судалгааг дэмжих зорилготой бөгөөд Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газраас мэдээлснээр, энэ нь залуу үеийнхэнд түүхийн мэдлэгийг түгээх чухал алхам болж байна. Харин Засгийн газрын хувьд эдийн засгийн тогтвортой байдал, уул уурхайн салбарын орлогыг нэмэгдүүлэх, нийгмийн хамгааллын асуудлыг шийдвэрлэхэд гол анхаарлаа хандуулж байна.

Улс төрийн төлөөлөгчдийн байр суурь
МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ сонгуулийн дараа хийсэн мэдэгдэлдээ, “Бид ард түмний итгэлийг дааж, эдийн засгийн шинэчлэл, нийгмийн тэгш байдлыг хангахын төлөө тууштай ажиллана” хэмээн онцолсон юм. Харин Ардчилсан Намын төлөөлөл, УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат “Сөрөг хүчний хувьд бид Засгийн газрын бодлогыг шүүмжилж, олон нийтийн эрх ашгийг хамгаалахад анхаарна. Эдийн засгийн хүндрэл, инфляци зэрэг асуудалд Засгийн газар дорвитой арга хэмжээ авах ёстой” хэмээн мэдэгдлээ (ikon.mn).

Монгол Улсад үзүүлэх нөлөө ба шинжилгээ
2024 оны сонгуулийн үр дүн болон МАН-ын үнэмлэхүй ялалт нь улс төрийн тогтвортой байдлыг хангахад чухал алхам болж байна. Гэсэн хэдий ч эдийн засгийн хүндрэл, инфляци, амьжиргааны өртөг нэмэгдэж байгаа нь олон нийтийн дунд сэтгэл дундуур байдлыг үүсгэж, сөрөг хүчний шүүмжлэлийг дагуулсаар байна. Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтүүд (2023 онд хийгдсэн) улс төрийн тогтолцоонд нөлөөлж байгаа ч энэ өөрчлөлтийн үр дүн бүрэн харагдаагүй байна. Цаашид Засгийн газар эдийн засгийн бодлогоо үр дүнтэй хэрэгжүүлж чадах эсэх нь улс төрийн байдлыг тодорхойлох гол хүчин зүйл болно.

Ирээдүйн төлөв
Монгол Улсын улс төрийн байдал харьцангуй тогтвортой хэдий ч ирэх жилүүдэд эдийн засаг, нийгмийн асуудлуудыг шийдвэрлэх нь Засгийн газрын хувьд том сорилт болж байна. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх болон Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ нарын үндэсний хэмжээний бодлого хэрхэн хэрэгжихээс Монголын ирээдүйн чиг хандлага шалтгаална. Олон нийт болон сөрөг хүчний хяналт, шүүмжлэл улам идэвхжих төлөвтэй байгаа тул засаглалын тогтолцооны тэнцвэрт байдлыг хадгалах нь чухал юм. Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллийг gec.gov.mn, president.mn, ikon.mn зэрэг эх сурвалжуудаас тогтмол авахыг зөвлөж байна.

Эх сурвалж:

• https://www.1212.mn/Stat.aspx?LIST_ID=976_L02&type=tables
• https://gec.gov.mn/
• https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%83%D0%BB%D1%8C
• https://mn.wikipedia.org/wiki/2021_%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D0%BD_%D0%B5%D1%80%D3%A9%D0%BD%D1%85%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D3%A9%D0%B3%D1%87%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%83%D0%BB%D1%8C
• https://legalinfo.mn/mn/detail/14869
• https://asiafoundation.org/wp-content/uploads/2023/04/Mongolia_%D0%9C%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%9E%D0%9B-%D0%A3%D0%9B%D0%A1%D0%AB%D0%9D-%D0%A1%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%A3%D0%A3%D0%9B%D0%AC_Elections-in-Mongolia.pdf
• https://www.1212.mn/tables.aspx?TBL_ID=DT_NSO_0200_001V1
• https://legalinfo.mn/mn/detail/337
• https://www.gec.gov.mn/law/3076
• https://mongolnews24.com/
• https://ikon.mn/n/39y0
• https://ikon.mn/n/39w9
• https://ikon.mn/p/31t0
• https://ikon.mn/n/2yfv
• https://da.moc.gov.mn/news/3549
• https://medium.com/@emaylguu19/сайн-байна-уу-танд-энэ-өдрийн-мэндийг-хүргэе-сүүлийн-үеийн-уран-бүтээл-өндөр-үү-fe2abab634f9
• https://president.mn/medee/
• https://ikon.mn/n/38l
• https://nema.gov.mn/
• https://mbo.edu.mn/kinder/latest-news/сүүлийн-үеийн-мэдээ/