Энэ сарын 8-ны өдөр буюу өчигдөр Улаанбаатараас Замын-Үүд рүү зорчиж явсан 45 хүний суудалтай автобус осолдож хоёр хүн нас барж, 41 хүн хүнд, хөнгөн байдлаар гэмтсэн харамсалтай осол гарлаа. албаны эх сурвалжийн хэлж буйгаар 60 гаран насны хоёр жолооч газар дээрээ амиа алдсан бол нэг хүний биеийн байдал маш хүнд байна гэв. Осол өглөө 06 цагийн орчимд гарчээ. Ослын талаар ЗамынҮүд сумын Сум дундын цагдаагийн хэлтсийн Замын цагдаагийн хэлтсийн дарга Х.Уранбаяраас тодрууллаа. Тэрбээр “Улаанбаатар хотоос Замын-Үүд сумын чиглэлд 45 зорчигчтойгоор явж байсан 99-88УНЗ улсын дугаартай том оврын автобус Замын-Үүд рүү орох төв хаалгыг мөргөсөн ноцтой осол гарлаа. Ослын улмаас хоёр хүн амь насаа алдаж 35 хүн гэмтэж бэртсэн байдалтай байна. Уг автобус нь “дэлгэрэх хүнс” ХХК-ны автобус бөгөөд “Авто тээврийн үндэсний төв”-д бүртгэлтэй, сар шинийн баяр болохтой холбоотой нэмэлтээр зорчигч тээвэрлэж байсан автобус юм байна. Хот хооронд зорчигч тээвэрлэж байгаа нийт жолооч нарт анхааруулахад шөнийн цагаар, үзэгдэх орчин хязгаарлагдсан үед сонор сэрэмжээ өндөржүүлж хэт ядарсан үедээ жолооны ард суухгүй байхыг анхааруулж байна.

Ээлжийн жолоочтой явж байх нь амь нас, эд материалаар хохирохгүй, бусдын аюулгүй байдлыг сахиж буй үүрэг хариуцлага юм гэдгийг анхаардаг баймаар байна” гэлээ. Азаар зорчигчдийн хувьд бага насны хүүхэд байгаагүй, 23-аас дээш насныхан зорчиж явжээ. Дорноговь аймгийн нэгдсэн эмнэлгээс гэмтлийн эмч нарын таван хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ослын газарт очиж анхны тусламж үйлчилгээ үзүүлжээ. Энэ талаар Замын-Үүд сумын нэгдсэн эмнэлгийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга Ц.Оюунсүрэнгээс тодруулахад “06 цаг 10 минутын орчимд ослын дуудлага ирсэн. Хоёр эмч, хоёр сувилагч, хоёр жолоочтой баг ослын газар очсон. Эмнэлэг дээр 46 зорчигч ирсэн. Үүнээс хоёр хүн газар дээрээ нас барсан. Нэг хүний биеийн байдал маш хүнд байгаа бол ихэнх хүний биеийн байдал шархтай, оёдол тавиулсан, хугаралтай байна. Мөч хугаралттай, багана нурууны хугарал гэмтэлтэй, хэвлий цээж, тархи, толгой битүү доргисон 11 хүнд яаралтай эмчилгээ хийж байна. Эмнэлгийн рентгений аппратны хүрэлцээ тааруу, хүчин чадлаас хамаараад 16 хүнийг “шонхор мед” эмнэлэг рүү явууллаа. Замын-Үүд сумын хэмжээнд хоёр эмнэлэг бүрэн хүчин чадлаараа хүмүүсээ хүлээн авсан” гэлээ.

Хэдий иргэдийн зорчих урсгалаас үүдэлтэй орон нутгийн автобус үйлчилгээ бий болсон ч төмөр замаар нийслэлтэй холбогддог ЗамынҮүд, Сэлэнгэ чиглэлд энэ мэт хүн тээврийг хязгаарлавал яасан юм бэ. Тэгэхгүй бол хүн тээврийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж чадахгүй байгаа энэ мэт компаниудаас болж жирийн иргэд “гэртээ” харих замдаа бидний дундаас бурхны орон руу одсоор байх харамсалтай мэдээ дуулдсаар л байх болно. 

Ослын газраас мэдээлэл өгсөн албаны эх сурвалжийн хэлж буйгаар автобус базсан лааз шиг болсон. Тэмээтэй хаалганы багана мөргөсөн. Автобус нь 45 хүний суудалтай бөгөөд осол гарах үед автобусанд 47 хүн зорчиж явсан. Түүнчлэн автобусанд жирэмсэн эмэгтэй зорчиж явсан бөгөөд түүний биеийн байдалд ноцтой өөрчлөлт гараагүй одоогоор сайн байгаа ” гэдгийг хэллээ. Тархиндаа хүнд гэмтэлтэй, ухаангүй байгаа Говь-алтай аймгийн харьяат, 64 настай эрэгтэйд яаралтай тусламж үзүүлсний үр дүнд амин үзүүлэлт тогтвортой байгаа ч биеийн байдал маш хүнд байгаа. Иймд БХЯ, ЗТХЯ, ЭМЯ, аТҮТ хамтран ажиллаж хоёр онгоц нисгэж уг иргэнийг болон гэмтсэн 11 хүнийг тээвэрлэн ирэх нисдэг тэргийг осол болсон газар руу нисгэжээ. ГССҮТээс мэдрэлийн мэс заслын эмч, мэдээгүйжүүлэлтийн эмч, эрчимт эмчилгээний сувилагч гэсэн гурван ажилтан явсан бөгөөд биеийн байдал хүнд байгаа иргэний амь насанд эрсдэл учрах магадлал өндөр байгаа тул Улаанбаатараас очих эмч нар Замын-Үүд суманд яаралтай мэс засал хийх бэлтгэлтэй явсан байна. Он гарсаар том оврын автобус осолд сүйдэж байгаа хоёр дахь ноцтой осол юм.

Манай улсын хувьд орон нутгийн зорчигч тээвэрлэх эрх бүхий хот хоорондын 71 чиглэлд 59 гэрээтэй аж ахуйн нэгж үйлчилгээ эрхэлдэг байна. Тэгэхээр шатахууны үнийн нэмэгдэлтэй холбоотой км тутмынхаа үнийг нэмнэ хэмээн зардлынхаа үнийг өсгөж байсан хот хоорондын үйлчилгээ эрхэлдэг компаниуд иргэдийн аюулгүй зорчих нөхцөлийг бүхий л талаараа хангадаггүйгээс болж гэмгүй иргэд ийнхүү зуурдаар амиа алдах тохиолдол буурахгүй байна. Хэдий иргэдийн зорчих урсгалаас үүдэлтэй орон нутгийн автобус үйлчилгээ бий болсон ч төмөр замаар нийслэлтэй холбогддог Замын-Үүд, Сэлэнгэ чиглэлд энэ мэт хүн тээврийг хязгаарлавал яасан юм бэ. Тэгэхгүй бол хүн тээврийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж чадахгүй байгаа энэ мэт компаниудаас болж жирийн иргэд “гэртээ” харих замдаа бидний дундаас бурхны орон руу одсоор байх харамсалтай мэдээ дуулдсаар л байх болно. Тэгэхээр “авто тээврийн үндэсний төв”-ийнхөн минь ээ, орон нутгийн зорчигчдийг тээвэрлэдэг том, жижиг автобус, машинуудынхаа жолооч нарыг хариуцлагажуулъя. Зуурдаар хүнээ алдах үхлийн хөсөг автобус биш байлтай. Хамгийн эмзэглэм нь сүүлийн таван жилийн судалгаанаас харахад зам тээврийн ослын улмаас жилд дунджаар 550 гаруй хүн амиа алддаг байна. Ослын шалтгааныг бүр нарийвчилж үзвэл хүний амь нас хохирсон осол, хэргийн 83.3 хувь нь анхаарал болгоомжгүй хөдөлгөөнд оролцсон, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ автомашин жолоодсон, хурд хэтрүүлсэнээс гарсан байх юм.

М.Мөнгөнтунгалаг

---